Mikroplastik to niewidoczny wróg, który zagraża zarówno naszemu zdrowiu, jak i środowisku. Te maleńkie cząsteczki, nieprzekraczające 5 mm, mogą powstawać w wyniku degradacji większych plastikowych przedmiotów lub być celowo dodawane do kosmetyków, co czyni je nie tylko powszechnym, ale i niebezpiecznym składnikiem codziennej pielęgnacji. Ich obecność w produktach, które stosujemy na skórze, wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi oraz ekologicznymi, przekładając się na zanieczyszczenie mórz i oceanów. W obliczu rosnącej świadomości dotyczącej wpływu mikroplastiku na naszą planetę, warto przyjrzeć się, jakie działania podejmowane są w celu jego ograniczenia i jakie alternatywy stoją przed nami.
Co to jest mikroplastik i jak powstaje?
Mikroplastik to drobne cząsteczki plastiku o średnicy poniżej 5 mm, które powstają na dwa główne sposoby.
- mikroplastik pierwotny, celowo dodawany do wielu powszechnie używanych produktów,
- mikroplastik wtórny, powstający w wyniku rozpadu większych plastikowych przedmiotów, takich jak reklamówki, butelki i zużyte opony samochodowe.
Niestety, mikroplastik nie ulega biodegradacji, co oznacza, że z czasem kumuluje się w naszym środowisku. Co więcej, jego obecność w kosmetykach datuje się już od lat 60. xx wieku.
Mikroplastik w kosmetykach: zagrożenie dla zdrowia i środowiska
Obecność mikroplastiku w kosmetykach stanowi poważne wyzwanie, zagrażając nie tylko naszemu zdrowiu, ale i kondycji środowiska. Te drobne, nierozpuszczalne cząsteczki, zamiast znikać, przedostają się do systemu kanalizacyjnego, a stamtąd zanieczyszczają bezpowrotnie rzeki, morza i oceany.
Co gorsza, mikroplastik jest mylony z pożywieniem przez organizmy wodne, gromadząc się w nich, a w konsekwencji – w całym łańcuchu pokarmowym. To oznacza, że możemy go spożywać wraz z rybami i owocami morza. Długotrwała ekspozycja na te substancje niesie ze sobą ryzyko zaburzeń hormonalnych. Zanieczyszczając wody oraz glebę, mikroplastik wywiera negatywny wpływ na żywe organizmy i całe ekosystemy, stanowiąc realne zagrożenie dla przyszłości naszej planety.
Dlaczego mikroplastik jest stosowany w kosmetykach?
Mikroplastik, powszechnie wykorzystywany w kosmetykach, zawdzięcza swoją popularność kilku czynnikom.
- przede wszystkim, nadaje skórze gładkość i tworzy na jej powierzchni ochronną warstwę, co znacząco ułatwia aplikację różnego rodzaju preparatów,
- co więcej, w porównaniu z naturalnymi alternatywami, mikroplastik często okazuje się rozwiązaniem tańszym i łatwiej dostępnym, co stanowi istotny argument dla producentów poszukujących efektywnych kosztowo składników,
- oprócz tego, pełni on rolę stabilizatora w balsamach i kremach, przedłużając ich trwałość,
- w peelingach wykorzystywany jest jako skuteczny składnik złuszczający, który efektywnie usuwa martwe komórki naskórka, pozostawiając skórę odświeżoną i gładką.
Jakie składniki kosmetyków mogą zawierać mikroplastik?
Mikroplastik w kosmetykach potrafi skutecznie się ukryć, maskując swoją obecność pod różnymi nazwami w składzie INCI, co znacznie utrudnia jego identyfikację. Często natrafiamy na nazwy takie jak polietylen (PE) i polipropylen (PP), ale to tylko wierzchołek góry lodowej. Należy również zwracać uwagę na politereftalan etylenu (PET) oraz polimetakrylan metylu (PMMA), które również sygnalizują obecność tych szkodliwych cząsteczek. Nie zapominajmy także o nylonie-12 i nylonie-6 – one również mogą zdradzać, że kosmetyk zawiera mikroplastik.
Lista potencjalnych „pseudonimów” mikroplastiku jest jednak znacznie dłuższa. Warto wypatrywać takich określeń jak Crosspolymer, Terephthalate oraz Polyester. Co więcej, Polyurethane, Polyamide i Polyquaternium-7 także mogą być jego źródłem. Sam mikroplastik w kosmetykach pełni różnorodne funkcje – od stabilizowania produktu, przez działanie ścierne, aż po właściwości zmiękczające i wygładzające (emolient).
Jakie są regulacje Unii Europejskiej dotyczące mikroplastiku w kosmetykach?
Unia Europejska podejmuje intensywne działania w celu ograniczenia mikroplastiku w kosmetykach, wprowadzając regulacje mające na celu zminimalizowanie jego obecności w tych produktach. Kluczowym elementem jest Rozporządzenie (UE) 2023/2055, które nakłada ograniczenia na produkcję i sprzedaż wyrobów zawierających te szkodliwe substancje.
Od 17 października 2023 roku obowiązuje zakaz stosowania mikroplastiku w peelingach i innych materiałach ściernych. To początek zmian, ponieważ kolejne etapy przewidują rozszerzenie restrykcji. Zatem, od 17 października 2027 roku zakaz obejmie również kosmetyki spłukiwane, które często trafiają do kanalizacji, a stamtąd do środowiska.
Ambitne plany UE sięgają dalej. Ostatecznie, w 2035 roku, ma wejść w życie całkowity zakaz stosowania mikroplastiku we wszystkich kosmetykach dostępnych na rynku europejskim. Tym samym, Unia Europejska konsekwentnie realizuje swoją wizję czystszego i zdrowszego środowiska dla wszystkich obywateli.
Jakie są alternatywy dla mikroplastików w kosmetykach?
W przemyśle kosmetycznym coraz większą wagę przykłada się do znalezienia alternatyw dla mikroplastików, stawiając na surowce naturalne i biodegradowalne, które są bezpieczne dla nas i dla planety.
Zastanawiasz się, co konkretnie może zastąpić mikroplastik? Odpowiedź jest zaskakująco prosta! Wiele naturalnych składników, takich jak masło shea, olej jojoba czy arganowy, doskonale spełnia swoje zadanie. Kwas hialuronowy to kolejna obiecująca opcja. Co więcej, rozdrobnione muszle, pestki owoców, skorupki orzechów, ziarna, a nawet minerały i piasek morski mogą z powodzeniem pełnić rolę mikroplastików w kosmetykach.
Wśród obiecujących zamienników króluje alginian, pozyskiwany z alg brunatnych. Ten wszechstronny składnik posiada właściwości żelujące, emulgujące i nawilżające, co czyni go cennym sojusznikiem w tworzeniu kosmetyków przyjaznych środowisku.
A co z ekologicznością naturalnych ścierniw? Tutaj odpowiedź jest jednoznaczna – tak! Często są one pozyskiwane w procesie upcyklingu, co dodatkowo przyczynia się do redukcji zanieczyszczeń i czyni je wyjątkowo pożądanym rozwiązaniem.
Jak unikać kosmetyków z mikroplastikiem?
Dbanie o zdrowie i środowisko naturalne wiąże się między innymi z unikaniem kosmetyków zawierających mikroplastik. Ale jak to zrobić skutecznie? Kluczem jest uważne czytanie etykiet produktów, aby zidentyfikować potencjalne źródła mikroplastiku w ich składzie. Dobrym rozwiązaniem jest również preferowanie kosmetyków naturalnych i ekologicznych.
Aby skutecznie unikać mikroplastiku, analizując składy kosmetyków (INCI), szukajmy nazw takich jak:
- Polyethylene (PE),
- Polypropylene (PP),
- Polyethylene terephthalate (PET),
- Polymethyl methacrylate (PMMA),
- Nylon-12,
- Acrylates Copolymer,
- Polyquaternium.
Unikanie tych substancji pomoże nam zminimalizować ekspozycję na mikroplastik, co wcale nie jest trudne!
Chcesz mieć pewność, że kosmetyk jest wolny od mikroplastiku? Szukaj certyfikatów ekologicznych! Organizacje takie jak:
- Ecocert,
- Cosmebio,
- NaTrue,
- BDIH.
Gwarantują, że produkt spełnia rygorystyczne normy ekologiczne i nie zawiera syntetycznych polimerów.
W codziennych wyborach kierujmy się odpowiedzialnością. Wybierajmy kosmetyki pakowane w szkło lub materiały pochodzące z recyklingu. Wspierajmy firmy, które promują zrównoważony rozwój. Zrezygnujmy z peelingów zawierających mikroplastik, poszukując naturalnych, równie skutecznych alternatyw. Pamiętajmy, że nawet drobne zmiany w naszych nawykach konsumenckich mogą mieć ogromny, pozytywny wpływ na środowisko.
Jakie są możliwości edukacji i zwiększenia świadomości konsumenckiej na temat mikroplastiku?
Kluczową rolę w walce z mikroplastikiem odgrywa edukacja konsumentów. Można ją realizować poprzez angażujące kampanie informacyjne i praktyczne warsztaty, które poszerzają wiedzę na temat tego problemu. Równie istotne jest zapewnienie łatwego dostępu do rzetelnych informacji o składzie kosmetyków, co pozwala konsumentom podejmować świadome decyzje zakupowe.
Ponadto, warto wspierać marki, które aktywnie działają na rzecz ochrony środowiska. Promowanie naturalnych alternatyw dla produktów zawierających mikroplastik również ma ogromne znaczenie. Działania te realnie przyczyniają się do ograniczenia obecności tych szkodliwych cząsteczek w powszechnie używanych produktach, umożliwiając konsumentom dokonywanie odpowiedzialnych wyborów, które mają pozytywny wpływ na naszą planetę.
